Bu yazımızı okurken, özel müziğini de dinlemenizi tavsiye ederiz… 

Ses Klibi: Bu ses klibini oynatabilmek için Adobe Flash Player (Version 9 veya üzeri) gereklidir. Güncel versionu indirmek için buraya tıkla Ayrıca tarayıcında JavaScript açık olmalıdır.

Timur ÖZKAN

Antik Çağlardaki adıyla Baalbek (Baal’a Tapanların Kenti), Roma Dönemi’nde ise Heliopolis (Güneş Kenti) olarak anılan antik kentin geçmişi MÖ 1100’lere uzanıyor. 1984 yılından UNESCO Dünya Mirası listesine alınan ve sadece Lübnan’da değil Ortadoğu’daki Roma eserlerinin de en önemlilerinden sayılan Baalbek, dünyada en geniş akropole sahip antik kent kabul ediliyor.

Fenikelilerin kurduğu, Romalıların ihya ettiği Baalbek, birçok kez el değiştirdikten sonra Haçlılar ve Timur dönemlerinde yıkımlara sahne olmuş. Baalbek Osmanlı egemenliğinde kaderine terk edilmişse de bölgede ilk kazılara gene Osmanlıların izniyle Almanlar tarafından başlanmış. 1. Dünya Savaşı’ndan sonra bölgeye egemen olan Fransızlar tarafından da sürdürülen kazılar, 1941’de bağımsızlığına kavuşan Lübnan yönetimi tarafından sonuçlandırılmış.

Geniş bir alana yayılan Baallbek kalıntıları üç ayrı tapınağa ait. Roma döneminde burasının “Güneş Kenti” olarak anılmasına neden olan ve Güneş Tanrısı Jüpiter için inşa edilen Jüpiter Tapınağı’ndan başlayacak olursak; büyük bir kapıdan girildikten sonra iç içe iki avludan geçildikten sonra karşımıza çıkan tapınak alanındaki 62 granit kolondan halen 6’sının ayakta olduğu görülüyor. 2 metre çapında, 19 metre yüksekliğinde ve tahminen 60 ton ağırlığındaki mono blok sütunların buraya nasıl getirildiğini ve nasıl dikildiğini anlamak güç. Bazı kaynaklar bu sütunlardan 8’inin ise Jüstinyen’in emriyle Ayasofya’nın yapımında kullanılmak üzere İstanbul’a görüldüğünü yazıyor. MS 3.yy’a tarihlenen Jüpiter Tapınağı diğerlerinden daha büyük.

İkinci tapınağı adı Baküs. Yaklaşık 20 metre yüksekliğindeki 46 sütununun hepsi de ayakta olan Baküs Tapınağı, Jüpiter’e gör daha iyi durumda. Bu sütunların önünde kurulan sahnede her yıl Temmuz ayında büyük bir festival düzenleniyor. Lübnan’ın olduğu kadar Ortadoğu’nun da en prestijli festivallerinden sayılan ve 1956’dan bu yana sürdürülen Uluslararası Baalbek Müzik Festivali kapsamında çeşitli klasik, caz ve rock konserleri gerçekleştiriliyor.

Arap döneminde Jüpiter ve Baküs tapınaklarının arasına yapılan ilavelerle burası kale haline getirilmiş ve Baalbek bir süre kale olarak kullanılmış. Baalbek’in üçüncü tapınağı Venüs kalenin dışında ve bu tapınak kompleksinin girişinde kalıyor. Diğerlerinden daha yeni ve daha küçük olan Venüs Tapınağı’nın nispeten iyi korunmuş olduğunu söyleyebiliriz. Burada ayrıca Venüs Tapınağı’nın bahçesindeki küçük müze de mutlaka gezilmeli.

Baalbek’i görmek oldukça etkileyici ama buralara gelmenin heyecan verici bir yönü daha var. Baalbek Antik Kenti’nin bulunduğu ve Lübnan ile Anti Lübnan Dağları arasında kalan 20 km genişliğinde ve 200 km uzunluğundaki vadinin adı Bekaa. Bir zamanlar Ortadoğu’nun denetimsiz bir bölgesi olarak birçok illegal kampa ev sahipliği yapıyordu. Bugün de yol boyunca birçok kez askeri kontrol noktalarından geçmek ve sık sık karşımıza çıkan Hizbullah lideri Nasrullah’ın resimleri bölgenin hala tekin olmadığını hatırlatıyor. Ancak turistler için bir risk söz konusu değil. Öte yandan merkezi konumuyla olduğu kadar, vadiye hakim güzel manzarasıyla Bekaa’nın merkezi sayılabilecek Zahle, Lübnan’ın en popüler restoranlarının bulunduğu bir yer olmuş.

Lübnan’ın başkenti Beyrut’a 85 km uzaklıktaki Baalbek, ülkenin doğusunda ve Lübnan-Suriye (Beyrut-Şam) karayolundan 30 km kadar içerde bulunuyor. Baalbek, Beyrut üzerinden günübirlik ziyaret edilebileceği gibi Suriye-Lübnan seyahatinin programına dahil edilebilir. Suriye’nin başkenti Şam’a daha yakın (75 km) konumdaki Baalbek’e, sınırı geçtikten sonra Şatura’dan kuzeye dönülerek kolayca ulaşılabilir.

Lübnan’ın UNESCO Dünya Mirası listesine girmiş sayılı yerlerinden biri olarak Baalbek kalıntıları ve dünyanın en heyecan verici coğrafyalarından olan Bekaa Vadisi, Lübnan’ın mutlaka görülmesi gereken yerleri olup Ortadoğu gezi planlarına hiç düşünmeden dahil edilebilir.